20-11-2014
Hoe staat het met de zorgplicht van de hypotheekadviseur? Is die onbeperkt? Of draagt de klant zelf ook een stuk eigen verantwoordelijkheid? Die vraag stond centraal in een recente uitspraak van het hof Arnhem-Leeuwarden.
De casus was als volgt. De klant was een parttime medewerkster van een reisbureau, die na haar scheiding met de kinderen in de echtelijke woning wilde blijven wonen. Dus moest zij haar (ex-) man uitkopen.
Puzzelen
Het was voor de hypotheekadviseur puzzelen om hiervoor een geschikte hypotheekvorm te vinden, omdat de vrouw, naast haar parttime baan, verschillende inkomsten had. De vrouw had haar assurantie B-diploma behaald en zou de assurantieportefeuille van haar (ex-)man overnemen, waardoor haar inkomen zou worden aangevuld met provisie. Daarnaast verhuurde zij het souterrain van haar woning. Tot slot waren de ouders van de vrouw bereid een bedrag te schenken. De hypotheekadviseur had de vrouw uiteindelijk een aflossingsvrije hypotheek geadviseerd. De ouderlijke schenking werd in een (verpand) depot gestort. Partijen gingen daarbij uit van een nettorendement van 6%.
Deze hypotheek bleek in meerdere opzichten ongeschikt voor deze vrouw. Niet in de laatste plaats omdat de gebruikte financiële gegevens niet juist bleken. Had de hypotheekadviseur daar beter op moeten letten? Of komt dit voor rekening van de klant, die nota bene zelf assurantieadviseur was?
Het hof past de maatstaf voor hypotheekadviseurs uit vaste jurisprudentie toe. Te weten: (a) onderzoek de eigen deskundigheid en doelstellingen van de klant, (b) onderzoek diens financiële mogelijkheden, (c) waarschuw de klant voor de risico’s van financiële constructies en (d) behoed de klant voor een mogelijk roekeloos financieel avontuur. Ga er daarbij als adviseur bovendien niet vanuit dat de klant zich uit eigen beweging heeft verdiept in eventuele risico’s die niet ter sprake zijn gekomen.
De adviseur heeft in dit geval zijn best gedaan om een financiering te regelen voor zijn klant. Maar gezien de inkomenssituatie had de hypotheekadviseur extra zorgvuldig moeten onderzoeken of deze financiering wel haalbaar was. Het hof neemt het de hypotheekadviseur kwalijk dat deze geen (schriftelijke) klant- en risicoanalyse had opgesteld. Als de hypotheekadviseur zo’n analyse wel zou hebben opgesteld, dan zou meteen duidelijk zijn geworden dat de aangeleverde cijfers niet correct waren, aldus het hof.
Uiteraard heeft de klant een eigen verantwoordelijkheid om juiste financiële informatie aan te leveren. Maar als de klant daar een steek laat vallen (door bijvoorbeeld omzet met winst te verwarren of de duur van de huurovereenkomst te rooskleurig in te schatten), betekent dit nog niet dat dit als eigen schuld (artikel 6:101 BW) aan de klant kan worden tegengeworpen.
Het is daarom aan te raden om de gegevens die een klant aanlevert nogmaals op een rij te zetten, deze aan de hand van documenten te controleren én dit ook in het dossier vast te leggen. Ook als de klant (ogenschijnlijk) deskundig is. Als een hypotheekadviseur dit nalaat, kunnen de gevolgen daarvan helaas voor zijn rekening komen. Het kan niet vaak genoeg gezegd worden.
Dit blog is verschenen op am:web | 20 november 2014
Ik stel de bedrijfsvoering, de klant en het personeel van intermediairs centraal
Due Diligence Onderzoek (DDO)
Onderhandelen
Contracten opstellen
Dekkingsgeschillen
Aansprakelijkheidskwesties
Aandeelhoudersgeschillen
Advies Wft / Bgfo
Vergunning
Beheerst beloningsbeleid
Opstellen overeenkomsten
Beoordelen (polis) voorwaarden
Herschrijven voorwaarden op B1-niveau
in de financiële branche
bij aan- of verkoop van een assurantieportefeuille
gericht op het intermediair
bij geschillen tussen diverse partijen